Kruidentuinen
Kruidentuinen
Natuurcentrum De Specht – Ons landschap
Wie nog een mooie wandeling wil maken, kan in Handel terecht. Er zijn verschillende prachtige wandelroutes aangelegd door de mooiste stukjes natuur die Handel rijk is. In de bossen zijn nog stuifzandruggen die stammen uit de IJstijd. Tevens is er de eeuwenoude ‘Mariaboom’. Ook een bezoek aan het processiepark, nu ruim 90 jaar geleden aangelegd achter een uit de veertiende eeuw stammende kerk, is de moeite waard. Net als een bezoek aan Natuurcentrum De Specht. Dit Natuurcentrum ligt aan de rand van de Handelse Bossen in het gebied Strijbosch.Natuurcentrum De Specht biedt onderdak, begeleiding en ondersteuning aan natuur- en milieuorganisaties in Gemert-Bakel. Daarnaast organiseert Natuurcentrum De Specht regelmatig cursussen, dia- en filmavonden, lezingen en rondwandelingen.
Een rondwandeling voert een bezoeker over paden en wegen waar men kan genieten van vele grassoorten en bermgewassen (o.a. koekoeksbloem, pastinaken, klaprozen, honingklaver en peen). Op deze wijze is een milieu ontstaan, waarin vele dieren en insecten een voedings- of woonplaats hebben gevonden.
Zo voert de natuurroute bezoekers langs een kruidentuin met een 5-sterrenhotel voor insecten, langs een oude houtwal die schuil- en eetgelegenheid biedt aan vele dieren en naar een vleermuizenbunker. Op het domein van De Specht bevindt zich een mooie poel met een uitgebreide dieren- planten-, en instectenbiotoop. Op diverse plekken in het ‘mierenbos’ en in oude houtwallen zijn prachtige woningen van de bosmier te bezichtigen. Ook een vlinderweide en bijenstal kan tijdens een wandeling worden bezocht. De nieuwste aanwinst heet “Het Breukenpad”, een educatieve route voor kinderen die hen de verschijnselen laat zien en ervaren die bij de Peelrandbreuk horen.
In Natuurcentrum De Specht zijn regelmatig tentoonstellingen te bezichtigen. Bovendien is er een aquarium ingericht en kunt u enkele, in onze streek voorkomende, opgezette vogels bekijken. Voor de kinderen is er een speciale kinderhoek ingericht met interactieve spelletjes. Verder is er een kruidentuin gecreëerd “Stijboschhofke” op de locatie van Natuurcentrum De Specht.
Dierenwandel- en eekhoornroute
Speciaal voor de jeugd is er een dierenwandelroute. In de Specht kunt u hiervoor tegen een kleine vergoeding opdrachtboekjes kopen en de bijbehorende ontdekkingstas lenen. Het gebruik van deze materialen maakt een wandeling tot een ware ontdekkingstocht.
Een bezoek aan Natuurcentrum De Specht is voor jong en oud dan ook zeer zeker de moeite waard. Voor meer informatie over rondleidingen en activiteiten van de Specht kunt u contact opnemen met René van Hooff.
Adresgegevens
Natuurcentrum De Specht
Strijbosscheweg 51, Handel
Telefoon: 0492 – 325021 of 06 – 27300221
E-mail: info@despechthandel.nl
www.despechthandel.nl
Open: Elke dag (april – oktober). Rondleidingen o.l.v. gids op afspraak.
Kruidencentrum De Sprenk
Kruidencentrum De Sprenk is het opleidings- en kenniscentrum op het gebied van gezondheid bevorderende en geneeskrachtige planten en voeding. Dit zowel op het gebied van teelt, verzorging van het gewas, het maken van producten, voor zowel voeding, en advisering. Het is de meest complete kruidenopleiding van het Nederlandse taalgebied.
De belangrijkste opleiding is die van Herborist, een kruidendeskundige. Deze 3-jarige opleiding is gebaseerd op door de overheid vastgestelde kwalificaties. De Herboristentuin is ons belangrijkste leslokaal.
Samen met de eetbare plantenborder, de vlindertuin, de wijngaard, de vruchtbomen, een kalkberg voor de Provençaalse kruiden, de buitenkeukens en de traditionele houtoven. Met de grote verscheidenheid aan elementen in de tuin zijn er veel andere planten en dieren meegekomen.
Maar ook de rest van de 2 ha. grote tuin staat ten dienste van de activiteiten van De Sprenk, de jaarcursus, opleiding aromatherapie en iriscopie, CMBV, korte cursussen, workshops en rondleidingen.
Adresgegevens
Kruidencentrum De Sprenk
Lijsterlaan 28, De Mortel
Telefoon: 0492 – 317105
E-mail: info@desprenk.nl
www.desprenk.nl
Open: workshops en rondleidingen zijn alleen mogelijk op afspraak.
Kruidenliefde
Eetbare en geneeskrachtige kruiden uit eigen tuin, met liefde geplant, gedroogd en verwerkt tot heerlijke theeën, oliën en zalfjes. Een breed assortiment aan tinctuur voor diegene die het kruid tot zich willen nemen, maar geen thee liefhebber zijn. Tinctuur is een aftreksel van een kruid in alcohol
80 soorten kruiden van Citroenmelisse tot de smalle Weegbree, bekende en onbekende theekruiden. Thee-mixen van 5 soorten of puur één soort! Dit alles is te vinden in onze tuin. De gehele zomer vers te koop, en vanaf de herfst gedroogd. In onze tuin wordt geen gif gebruikt!!!
Een aantal soorten van “thee zetten”
1) Kruidenthee is een aftreksel van verse of gedroogde plantendelen in warm water. je zet thee door één eetlepel gedroogd kruid op een halve liter water te nemen of 1 theelepel per kopje. Laat de kruiden in wat lauw/warm water wellen, vóór dat je het “bijna”kokende water erop giet. Dit 10 á 15 minuten laten trekken, daarna afzeven en warm of koud drinken. Deze bewerking noem je ook wel een infuus.
2) Voor bereiding van een koude kruidendrank worden meestal bloemen gebruikt. Gedroogde bloemen moeten 8-12 uur in koud water trekken. Dit proces heet macereren. Dit kan ook met verse kruiden, die je dan in een glazen kan een paar uur in de zon plaatst. Thee van wortels, bast, bessen en zaden bereidt je het beste door deze een nacht te laten wellen in water, waardoor deze harde plantendelen langzaam hun eigen volume weer aannemen. Zo geven ze hun geneesstoffen goed af aan het water, even opwarmen voor gebruik. we kunnen ze ook ca. 20 minuten zachtjes laten koken op een sudderplaatje. Dit wordt dan afkooksel of decoct genoemd.
Digestie; de kruiden worden in koud water langzaam verwarmd tot ca. 45 graden. Bijvoorbeeld op een theelichtje of sudderplaatje.
Percolatie; de kruiden worden in een filter gelegd waarna druppelsgewijs heet water overheen komt, de zogenoemde Percolator!
Een mix-thee bestaat uit 3 tot 5 kruiden, afhankelijk van het doel. Ze kunnen elkaars werking versterken of verzwakken en ze kunnen smaak verbeterend werken. Een goed theemengsel bestaat uit 3 medicinale kruiden, waaraan twee andere kruiden voor de smaak en de kleur worden toegevoegd. de toegevoegde kruiden noemt men corrigentia (smaakverbeteraars) en adjuvans (ondersteuners in geneeskrachtige werking).
Bij medicinale toepassing drinkt men 3 maal daags één á twee kopjes per dag. Echter nooit te lang achter elkaar dezelfde soort thee gebruiken. Hooguit 3 weken, dan een week stoppen, en eventueel nog een keer 3 weken. daarna moet het lichaam het zelf weer doen. De kruiden helpen, ze geven als het ware het lichaam een duwtje.
Bij ieder mens past een kruid, als karakter of als medicijn. De signatuur vertelt ons waar het kruid voor ingezet kan worden.
Ook kruiden én onkruiden voor in het eten, waarvan ook de bloemetjes verwerkt worden in het eten. De een als sier, de ander als een kruid. Allemaal met hun eigen kracht en inhoudsstoffen. Kruiden voeg je toe om de smaken en geuren van de andere ingrediënten te ondersteunen, te verbeteren of te versterken.
Over het algemeen geldt dat zowel de gedroogde én de verse kruiden de laatste 5 à 10 minuten mee moeten sudderen om de smaak af te kunnen geven.
Uitzonderingen daarop zijn o.a. venkel, dille, rozemarijn, laurier en tijm.
Gedroogde kruiden zijn vaak sterker, dus daar neem je minder van. Als regel kan je aanhouden dat je voor elke halve theelepel gedroogde kruiden ook een eetlepel verse kan nemen.
Interesse?
Kruidenwandelingen en daarna samen een smakelijke kruiden soep, salade, of tapenade klaarmaken onder het genot van een zelf samengestelde thee.
Astrid Rühl
Speurgt 5 5761PZ Bakel
06-30039060
De Wilde Bertram
Smaakmaker van Gemert. Zo laat Wilde Bertram zich typeren. Deze Stichting is in 1996 opgericht door een aantal mensen uit Gemert die onderzoek willen doen naar, het telen van en voorlichting geven over inheemse, eetbare planten. Om deze doelen te bereiken is een terrein van 1ha ingericht als wilde plantenkwekerij.
Naast deze wilde plantenkwekerij is een poel gegraven voor water- en oeverplanten. Centraal staat echter de tuin met wilde planten. Daar wordt onderzocht welke teeltwijze het meest geschikt is voor welke soort. Wilde Bertram levert ook planten voor de verkoop. Niet alleen voor de markt en restaurants, maar ook aan het publiek. Bezoekers die zo enthousiast zijn geworden over de schoonheid en smaak van wilde planten hoeven niet te vrezen: zaden en opgepotte planten zijn bij Wilde Bertram voor een klein bedrag te koop.
Smaakmaker van Gemert
Wilde planten zijn soms heel onopvallend, soms uitbundig mooi en soms bijzonder hinderlijk. Wat veel mensen echter niet weten is, dat wilde planten vaak heel erg smakelijk zijn! Brandnetelsoep is bij veel mensen nog wel bekend en ook madeliefbloempjes als garnering van salades komt bekend voor, maar daar houdt het voor velen vaak op. De Nederlandse flora kent vele honderden soorten eetbare én lekkere planten. Denk daarbij aan: dovenetel, pinksterbloem, paardenbloem, rode klaver en zuring, maar ook minder bekende alledaagse soorten als hop, wilde bertram, en aarbeiganzevoet. Doordat de meeste groenten die we tegenwoordig eten afkomstig zijn uit andere landen is de kennis over onze oorspronkelijke, eigen eetcultuur vrijwel verdwenen.
Wilde planten?
Dat Wilde Bertram inheemse planten kweekt, heeft diverse redenen. Zo is er de ruime verkrijgbaarheid aan wilde planten, maar ook het terugkrijgen van kennis over de eigen eetcultuur is een belangrijke motivatie. Ecologische redenen zijn er ook in overvloed: inheemse planten zijn bekend met het Nederlandse klimaat, ze zijn vaak minder gevoelig voor ziekten dan uitheemse, gecultiveerde planten en ze vormen een belangrijke voedselbron voor talloze vlinders en andere insecten. Bovendien bieden wilde planten een prima mogelijkheid om mensen op een aansprekende manier kennis te laten maken met de natuur in hun eigen, directe, leefomgeving. Door de combinatie van onderzoek naar en voorlichting óver eetbare planten ontstaat een voor Nederlandse begrippen unieke tuin.
Een bezoek aan de Wilde Betram is dan ook een kleurrijke en inspirerende ervaring!
Adresgegevens
Wilde Bertram
Broekkantseweg 9, Gemert
Telefoon: 0492 – 365831
E-mail: info@wildebertram.nl
www.wildebertram.nl
Open: elke zaterdag en zondag: 10.00 – 16.00 uur (april – oktober).
Velt: Heerlijck Hopveld
De Vereniging Ekologische Teeltwijze (kortweg: VELT) uit Gemert beheert een natuurtuin met kruiden, groenten, hoogstamfruit, bos, wijngaard en diverse poelen. De voorlichtingstuin van Velt is ruim 3,5 ha. groot en ligt aan de Heuvelsepad in de wijk Schoorswinkel in Gemert. Tweederde van de tuin is bestemd voor de natuur. Op deze manier wil Velt het evenwicht vinden tussen tuinieren en de natuur. Dat allemaal zónder gif en kunstmest.
Geen gif op tafel
In de moestuin van Velt worden alleen natuurlijke bestrijdingsmiddelen gebruikt, zoals basaltmeel, brandnetelgier, mezen en lieveheersbeestjes. Speciale aandacht is er voor bijzondere groenten uit China, Japan, het Himalayagebergte en Zuid-Amerika. Het is mogelijk een moestuin te huren. Voor meer informatie klik hier.
Onkruid kun je eten
In de keukenkruidentuin worden bezoekers wegwijs gemaakt over de meer dan 80 eetbare, (wilde) planten zoals de teunisbloem, brandnetel, salie, zevenblad en hondsdraf. Rondom dit thema worden diverse workshops aangeboden.
Eerste hulp met kruiden
In de geneeskrachtige plantentuin kan men kruiden vinden, die gebruikt worden als eerste hulpmiddel. Wist u bijvoorbeeld, dat goudsbloem schaafwonden sneller dicht? Of dat Zonnebloem etteren tegengaat? Of dat St. Jansbloem schrijnende pijn sneller doet verdwijnen? Dit en nog veel meer kunt u tijdens een rondleiding of workshop op het Velt te weten komen.
Bijenhal
In de Velt-tuin is een bijenhal ingericht, die ligt aan een drachtplantenweide en boomgaard. Deze bijenhal wordt onderhouden door imkersvereniging St. Ambrosius. Mensen van deze vereniging weten alles over het nut van bijen en tevens bieden zij bijenproducten te koop aan.
Ook de moeite waard voor een bezoek zijn de salamander- en kikkerpoelen en de hagen in de tuin.
Adresgegevens
Velt
Hopveld 21, Gemert
Telefoon: 06-23835161
E-mail: info@heerlijckhopveld.nl
www.heerlijckhopveld.nl
Open: di. en za. 9.00 – 13.00 uur. Tuinproducten zijn verkrijgbaar bij VVV Gemert, ONS De Mortel in De Mortel en Bart van Well in Bakel.
Vlindersafari, tropische vlindertuin
Vlinders en kruiden zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Niet alleen zijn kruiden vaak belangrijke nectarplanten, ook veel rupsen zijn voor hun groei afhankelijk van kruiden als voedsel.
Ga op vlindersafari in Gemert en ervaar meer over de relatie tussen vlinders en planten; een bezoek met wonderlijke ontmoetingen en een boeiende uitleg.
Adresgegevens
Broekstraat 40 5421 ZJ, Gemert
Telefoon: 06-17204817
E-mail: info@vlindersafari.nl
www.vlindersafari.nl
Open: medio mei – medio september, zie website voor details
Bospark Bakel
Bospark Bakel is gesitueerd op Landgoed Bakel. Dit 35 ha grote terrein van de Zorgboog, in de volksmond bekend door de verpleegcentra Jan de Witkliniek (inmiddels gesloten), Sint Jozefsheil en hospice De Populier, is een prachtig veelzijdig recreatief stukje groen van Bakel. Sinds 2015 maken de vrijwilligers van de Werkgroep Bospark Bakel zich sterk om dit bosgebied nog meer aantrekkelijk te maken en te houden voor bezoekers en bewoners door het realiseren van diverse kleinschalige projecten. Zo is er een miniatuurspoorbaan, is er een vlindertuin opnieuw beplant, lopen er diverse dieren rond, op het prachtige picknickterrein kun je even relaxen of een balletje trappen en op de tennisbaan kan een partijtje gespeeld worden, is er een klein museum met voorwerpen uit de tijd van de thuiszorg uit de vorige eeuw, liggen er 12 rolstoelvriendelijke geocaches, kun je een kaarsje aansteken in het veldkapelletje en staan er sinds 2016 een groot aantal kabouters in het bos. Daarnaast biedt het terrein veel rust voor wandelaars die van de natuur willen genieten, voor elk wat wils dus.
Op 17 april 2017 werd door Hans Bekx, voorzitter van de Gemert-Bakel Kruidentuin van Nederland, en Ria Willemsen, voorzitter van Werkgroep Bospark Bakel, een door Cruydenryck gefinancierde kruidentuin op Landgoed Bakel geopend. Een bewoonster van Jan de Witkliniek mocht het naambord “Sint Jozefshöfke” (vernoemd naar Sint Jozefsheil, het vroegere sanatorium voor TBC patiënten) onthullen. Deze kruidentuin wordt onderhouden door de Werkgroep Bospark Bakel en de kruiden mogen vrij geknipt worden door bezoekers en worden tevens gebruikt in de keukens van zorginstelling Sint Jozefsheil en het hospice De Populier.
Landgoed Bakel is vrij en gratis toegankelijk, de projecten van Bospark Bakel worden voornamelijk gerealiseerd door particuliere giften en sponsoring en onderhouden door een team van vrijwilligers. U vindt Bospark Bakel als u het terrein van de Zorgboog oprijdt, de witte bordjes wijzen u de weg naar de diverse projecten en naar de kruidentuin, die zich bevindt aan een wandelpad achter het gebouw van Sint Jozefsheil. In de gasterij (ingang aan de voorzijde van het gebouw) kunt u terecht kunt voor o.a. een kopje koffie met wat lekkers.
Strijboschhofke
Strijboschhofke is een kruidentuin die aangelegd is door onze stichting in hierboven beschreven Natuurcentrum de Specht in Handel
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.